Ochrona Warstwy Ozonowej w Unii Europejskiej
Podstawy prawne odnośnie ochrony warstwy ozonowej w Unii Europejskiej W niedawnym opracowaniu pod tytułem „Polskie akty prawne odnośnie ochrony warstwy ozonowej” opisywaliśmy wewnętrzne prawodawstwo, które ustanowiono w celu zapobiegania negatywnemu działaniu na środowisko niektórych czynników chłodniczych. Dzisiaj przeczytają Państwo artykuł odnośnie europejskich podstaw prawnych. Można pokusić się o stwierdzenie, że niejednokrotnie są one równie ważne, gdyż zazwyczaj wszelkie zmiany zachodzące w polskich ustawach lub całkowicie nowe polskie ordynacje są spowodowane właśnie wymaganiami unijnymi. Śledząc na bieżąco modyfikacje na poziomie międzynarodowym, można się więc przygotować z wyprzedzeniem do wprowadzania ich w Polsce w najbliższej przyszłości. Pozwoli to na podniesienie jakości wykonywanej usługi, bądź sprzedawanego produktu, a także na „odskoczenie” konkurencji.
Głównym tematem naszej pracy będzie „Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 roku” . Przekształca ono „Rozporządzenie (WE) nr 2037/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 czerwca 2000 roku” w nową formę prawną. Oczywiście założenie obu Rozporządzeń pozostają niezmienne; jest to konieczność efektywnej ochrony życia ludzkiego i środowiska przed szkodliwym działaniem substancji zubożających warstwę ozonową.
W rozdziale I wspomnianego Rozporządzenia znajduje się opis przedmiotu i zakresu stosowania nowych wytycznych, a także definicje kluczowych słów dla tego aktu prawnego. Według powyższych określeń recykling oznacza wtórne wykorzystanie odzyskanej substancji po wstępnym oczyszczeniu. Może być wykonany przez serwisanta, na terenie danego zakładu, po usunięciu awarii. Tak odzyskany czynnik może zostać użyty tylko w urządzeniu, z którego został pobrany lub w dowolnie innej instalacji, której właścicielem jest osoba, dla której świadczono usługę serwisu (odnośnie wodorochlorofluorowęglowodorów – ta możliwość zniknęła po 31/12/2014). Z kolei regeneracja oznacza „powtórne przetworzenie odzyskanej substancji kontrolowanej w celu uzyskania właściwości odpowiadających właściwościom substancji pierwotnej, z uwzględnieniem zamierzonego zastosowania”. Ten proces powinien zostać wykonany przez specjalistyczną firmę, która przy użyciu laboratoriów oraz grupy fachowców będzie w stanie stwierdzić, czy dany czynnik spełnia wymogi międzynarodowe oraz czy nie stracił swoich najważniejszych właściwości. Ponad to, każda ilość regenerowanego czynnika musi zostać opisana przynajmniej trzema parametrami określającymi stopień oczyszczenia substancji. Samo słowo odzysk zdefiniowano, jako „zbiórkę i magazynowanie substancji kontrolowanych z produktów i urządzeń lub zbiorników, w trakcie konserwacji lub serwisowania albo przed usunięciem”. Trzeba pamiętać, że w trakcie demontażu lub rozbierania danej instalacji, odzysk należy przeprowadzić przed pracami rozbiórkowymi. W innym wypadku instalacja może stać się nieszczelna.
Artykuł 4, znajdujący się w rozdziale II, całkowicie zakazuje produkcji substancji kontrolowanych (czyli substancji powodujących degradacje warstwy ozonowej), co chyba nie jest dla nikogo zaskoczeniem. O substancjach kontrolowanych mówi także 5 Artykuł, jednak on zabrania obrotu oraz stosowania tych mieszanin. Oznacza to, że jedyną czynnością, którą można wykonać z tymi czynnikami to oddanie ich do całkowitej utylizacji. Niestety dotyczy to także substancji zakupionych przed zmianą przepisów.
Mimo wymienionych już zagadnień, Rozporządzenie zostawia uchyloną furtkę dla posiadaczy takich substancji. Możemy w niej znaleźć wyjątki do wymienionych praw. W rozdziale III dowiadujemy się, że substancje czynne mogą być wprowadzane do obrotu oraz stosowane jako:
I. Substraty (pojemniki zawierające takie substancje powinny zostać czytelnie oznakowane)
II. Czynniki ułatwiające procesy chemiczne — jednak tylko w instalacjach o nieznacznej emisji oraz istniejących już dnia 1 września 1997 roku. Pojemniki na takie mieszaniny, także powinny być oznakowane informacją odnośnie sposobu użycia substancji.
III. Substancje do badań laboratoryjnych i analitycznych
Dzięki temu, dla posiadaczy takich substancji wciąż istnieje szansa pozbycia się ich bez konieczności ponoszenia kosztów utylizacji.
Rozdział IV traktuje o sposobie transportu, przywozu oraz wywozu substancji kontrolowanych oraz instalacji zawierających takie mieszaniny. Opisuje też sposób uzyskiwania licencji niezbędnej do ich przewożenia. Natomiast treścią piątego rozdziału jest kontrola emisji. Nakazuje on podjęcie wszelkich dostępnych kroków, w celu minimalizowania możliwości wycieków substancji szkodliwie działających na warstwę ozonową. W zależności od ilości czynnika występującej w danej instalacji, powinno się dokonywać kontroli wycieków co rok (co najmniej 3 kg czynnika), pół roku (co najmniej 30 kg czynnika) oraz co 3 miesiące (co najmniej 300 kg czynnika). Wszelkie wykryte awarie należy ustawowo naprawić w ciągu dwóch tygodni. Wszelkie prawa odnoszące się do nowych substancji zawarto w rozdziale VI.
Ostatni rozdział mówi przede wszystkim o sposobach kontroli oraz karania za łamanie wymienionych wyżej zasad. Każde Państwo członkowskie powinno samodzielnie ustanowić taryfikator kar, tak, aby były one „skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”.
Rozporządzenie wskazano także klika istotnych dat, pełniących funkcje graniczną dla wejścia w życie nowego prawa. Niektóre z nich już dawno upłynęły ( np. 31 grudnia 2014, po którym zanikła możliwość stosowania czynników poddanym procesowi recyklingu do konserwacji lub serwisowania), zaś niektóre z nich jeszcze przed nami. Do 31 grudnia 2019 roku można wprowadzać do obrotu wodorochlorofluorowęglowodory lecz wyłącznie w celu przepakowania oraz wywozu. Należy ja następnie przetransportować na tereny, gdzie przywóz takich materiałów nie jest zakazany.
Warto zapamiętać tą datę i zachować ją w pamięci. Pieniądze, które należałoby by przekazać na poczet pokrycia kar spowodowanych nie dotrzymaniem terminu, lepiej jest przeznaczyć na rozwój firmy – na przykład poprzez dokonywanie regularnego serwisu posiadanych urządzeń w firmie Serwis Klimatyzacji i Chłodnictwa Robert Aptacy.
