Czynniki chłodnicze

Czyn­ni­ki chłod­ni­cze. Rodza­je czyn­ni­ków chło­dzą­cych do kli­ma­ty­za­cji | SKiC Robert Apta­cy — Chłod­nic­two przemysłowe

Współ­cze­sne sys­te­my kli­ma­ty­za­cyj­ne i chłod­ni­cze opie­ra­ją się na róż­no­rod­nych czyn­ni­kach chłod­ni­czych, któ­re umoż­li­wia­ją efek­tyw­ne chło­dze­nie powie­trza. Wybór odpo­wied­nie­go czyn­ni­ka chłod­ni­cze­go jest klu­czo­wy dla osią­gnię­cia opty­mal­nej wydaj­no­ści sys­te­mu oraz dla zapew­nie­nia bez­pie­czeń­stwa i ochro­ny środowiska.

Co to są czynniki chłodnicze?

Czyn­ni­ki chłod­ni­cze to sub­stan­cje, któ­re są uży­wa­ne w sys­te­mach chłod­ni­czych i kli­ma­ty­za­cyj­nych do prze­no­sze­nia cie­pła. Dzia­ła to poprzez zmia­nę sta­nu sku­pie­nia czyn­ni­ka chłod­ni­cze­go z cie­kłe­go na gazo­wy i odwrot­nie. Pro­ces ten pozwa­la na absorp­cję cie­pła z oto­cze­nia i jego wydzie­la­nie w innym miej­scu, co pro­wa­dzi do chło­dze­nia powietrza.

Rodzaje czynników chłodniczych

Czynniki chłodnicze na bazie fluorowęglowodorów (HFC)

Jed­nym z naj­czę­ściej sto­so­wa­nych czyn­ni­ków chłod­ni­czych są flu­oro­wę­glo­wo­do­ry, zna­ne rów­nież jako HFC. Są one popu­lar­ne ze wzglę­du na ich wyso­ką wydaj­ność chło­dze­nia i niską tok­sycz­ność. Jed­nak­że, ze wzglę­du na ich poten­cjał do wpły­wa­nia na efekt cie­plar­nia­ny, wie­le kra­jów zaczę­ło ogra­ni­czać ich użycie.

Czynniki chłodnicze naturalne

Do natu­ral­nych czyn­ni­ków chłod­ni­czych zali­cza­my m.in. amo­niak, dwu­tle­nek węgla i wodór. Są one uwa­ża­ne za bar­dziej przy­ja­zne dla śro­do­wi­ska niż HFC, ale mogą wyma­gać spe­cjal­nych środ­ków ostroż­no­ści pod­czas insta­la­cji i eksploatacji.

Nowoczesne czynniki chłodnicze

Z bie­giem cza­su roz­wi­ja­ne są nowe czyn­ni­ki chłod­ni­cze, któ­re mają na celu zastą­pie­nie star­szych, mniej eko­lo­gicz­nych sub­stan­cji. Do takich nowo­cze­snych czyn­ni­ków chłod­ni­czych zali­cza­my m.in. HFO (ole­je flu­oro­wa­ne) oraz mie­sza­ni­ny róż­nych substancji.

Wybór odpowiedniego czynnika chłodniczego

Wybór odpo­wied­nie­go czyn­ni­ka chłod­ni­cze­go zale­ży od wie­lu czyn­ni­ków, takich jak rodzaj sys­te­mu kli­ma­ty­za­cyj­ne­go, wyma­ga­nia doty­czą­ce wydaj­no­ści oraz prze­pi­sy praw­ne doty­czą­ce ochro­ny śro­do­wi­ska. Waż­ne jest, aby dokład­nie roz­wa­żyć wszyst­kie dostęp­ne opcje i wybrać czyn­nik chłod­ni­czy, któ­ry naj­le­piej speł­ni wyma­ga­nia dane­go systemu.

Tabela czynników chłodniczych

Wycofane czynniki chłodnicze

W prze­szło­ści wie­le czyn­ni­ków chłod­ni­czych było powszech­nie sto­so­wa­nych w sys­te­mach chłod­ni­czych i kli­ma­ty­za­cyj­nych. Jed­nak z bie­giem cza­su oka­za­ło się, że nie­któ­re z nich mają nega­tyw­ny wpływ na śro­do­wi­sko, zwłasz­cza na war­stwę ozo­no­wą. W odpo­wie­dzi na te zagro­że­nia, mię­dzy­na­ro­do­we regu­la­cje i poro­zu­mie­nia, takie jak Pro­to­kół Mont­re­al­ski, zosta­ły wpro­wa­dzo­ne w celu stop­nio­we­go wyco­fy­wa­nia tych szko­dli­wych substancji.

CFC (Chlo­ro­flu­oro­wę­glo­wo­do­ry)

Jed­ny­mi z pierw­szych czyn­ni­ków były fre­ony CFC, któ­ry­mi to są chlo­ro­flu­oro­wę­glo­wo­do­ry. Są sta­bil­ne, nie­pal­ne i sku­tecz­ne w chło­dze­niu. Jed­nak­że, mają one bar­dzo wyso­ki poten­cjał nisz­cze­nia war­stwy ozo­no­wej (ODP). Naj­bar­dziej zna­ne z tej gru­py to R‑11, R‑12 i R‑114. Ze wzglę­du na ich szko­dli­wość dla war­stwy ozo­no­wej, zosta­ły one cał­ko­wi­cie wyco­fa­ne z pro­duk­cji i użycia.

HCFC (Hydro­chlo­ro­flu­oro­wę­glo­wo­do­ry)

HCFC były wpro­wa­dzo­ne jako tym­cza­so­wa alter­na­ty­wa dla CFC. Mają niż­szy ODP w porów­na­niu do CFC, ale nadal sta­no­wią zagro­że­nie dla war­stwy ozo­no­wej. Przy­kła­dy to R‑22, R‑123 i R‑124. Ich pro­duk­cja i uży­cie są stop­nio­wo ogra­ni­cza­ne, a osta­tecz­nie zosta­ną cał­ko­wi­cie wycofane.

Inne wyco­fa­ne czynniki

Ist­nie­ją rów­nież inne czyn­ni­ki chłod­ni­cze, któ­re były uży­wa­ne w prze­szło­ści, ale zosta­ły wyco­fa­ne z róż­nych powo­dów, takich jak tok­sycz­ność, pal­ność lub niska wydajność.

—

Pod­su­mo­wu­jąc, wyco­fa­nie szko­dli­wych czyn­ni­ków chłod­ni­czych było koniecz­ne w celu ochro­ny naszej pla­ne­ty. Dzię­ki mię­dzy­na­ro­do­wym ini­cja­ty­wom i postę­po­wi tech­no­lo­gicz­ne­mu, bran­ża chłod­ni­cza i kli­ma­ty­za­cyj­na prze­szła na bar­dziej eko­lo­gicz­ne i bez­piecz­ne sub­stan­cje.

Przepisy dotyczące stosowania czynników chłodniczych

Regu­la­cje doty­czą­ce sto­so­wa­nia czyn­ni­ków chłod­ni­czych są ści­śle okre­ślo­ne na pozio­mie kra­jo­wym i mię­dzy­na­ro­do­wym w celu ochro­ny śro­do­wi­ska i zdro­wia ludzi. Poni­żej przed­sta­wia­my ogól­ny prze­gląd prze­pi­sów doty­czą­cych sto­so­wa­nia czyn­ni­ków chłodniczych:

1. Pro­to­kół Mont­re­al­ski — Mię­dzy­na­ro­do­we poro­zu­mie­nie, Pro­to­kół Mont­re­al­ski, ma na celu stop­nio­wo wyco­fać pro­duk­cję i kon­sump­cję sub­stan­cji nisz­czą­cych war­stwę ozo­no­wą. Ogra­ni­cza on pro­duk­cję i uży­cie czyn­ni­ków chłod­ni­czych takich jak CFC, HCFC i innych sub­stan­cji nisz­czą­cych ozon.
2. Regu­la­cje unij­ne — W Unii Euro­pej­skiej obo­wią­zu­ją regu­la­cje, któ­re mają na celu reduk­cję emi­sji gazów cie­plar­nia­nych. Roz­po­rzą­dze­nie (UE) nr 517/2014 w spra­wie flu­oro­wa­nych gazów cie­plar­nia­nych nakła­da ogra­ni­cze­nia na uży­cie nie­któ­rych HFC.
3. Cer­ty­fi­ka­cja tech­ni­ków — W wie­lu kra­jach tech­ni­cy muszą zdo­być odpo­wied­nie cer­ty­fi­ka­ty, któ­re potwier­dza­ją ich kwa­li­fi­ka­cje do pra­cy z czyn­ni­ka­mi chłod­ni­czy­mi, przed przy­stą­pie­niem do insta­la­cji, ser­wi­su i napra­wy urzą­dzeń chłod­ni­czych i klimatyzacyjnych.
4. Ety­kie­to­wa­nie urzą­dzeń — Pro­du­cen­ci muszą odpo­wied­nio ozna­ko­wać urzą­dze­nia chłod­ni­cze i kli­ma­ty­za­cyj­ne, infor­mu­jąc o rodza­ju uży­wa­ne­go czyn­ni­ka chłod­ni­cze­go, jego ilo­ści oraz poten­cjal­nych zagro­że­niach zwią­za­nych z jego użyciem.
5. Recy­kling i uty­li­za­cja — Po zakoń­cze­niu życia urzą­dze­nia, odpo­wied­nie fir­my muszą uty­li­zo­wać urzą­dze­nia chłod­ni­cze i kli­ma­ty­za­cyj­ne w odpo­wied­ni spo­sób, a czyn­ni­ki chłod­ni­cze odzy­ski­wać, aby zapo­biec ich emi­sji do atmosfery.
6. Zaka­zy i ogra­ni­cze­nia — Nie­któ­re czyn­ni­ki chłod­ni­cze są cał­ko­wi­cie zaka­za­ne ze wzglę­du na ich szko­dli­wość dla śro­do­wi­ska, pod­czas gdy inne moż­na uży­wać tyl­ko w okre­ślo­nych apli­ka­cjach lub w ogra­ni­czo­nych ilościach.

—

Pod­su­mo­wu­jąc, prze­pi­sy doty­czą­ce sto­so­wa­nia czyn­ni­ków chłod­ni­czych mają na celu ochro­nę śro­do­wi­ska i zdro­wia ludzi. Dla­te­go oso­by zaj­mu­ją­ce się sys­te­ma­mi chłod­ni­czy­mi i kli­ma­ty­za­cyj­ny­mi muszą znać i sto­so­wać się do obo­wią­zu­ją­cych regulacji.

Podsumowanie

Czyn­ni­ki chłod­ni­cze odgry­wa­ją klu­czo­wą rolę w funk­cjo­no­wa­niu sys­te­mów kli­ma­ty­za­cyj­nych i chłod­ni­czych. Wybór odpo­wied­nie­go czyn­ni­ka chłod­ni­cze­go jest nie­zbęd­ny dla zapew­nie­nia efek­tyw­ne­go chło­dze­nia, bez­pie­czeń­stwa oraz ochro­ny śro­do­wi­ska. W mia­rę jak tech­no­lo­gia się roz­wi­ja, poja­wia­ją się nowe, bar­dziej eko­lo­gicz­ne czyn­ni­ki chłod­ni­cze, któ­re mogą zastą­pić star­sze substancje.

Usłu­gi w zakre­sie ser­wi­su i napra­wy ukła­dów fre­ono­wych zaopa­trzo­nych w sub­stan­cje flu­oro­wa­ne (czyn­ni­ki chłod­ni­cze), o wyso­kim współ­czyn­ni­ku oddzia­ły­wa­nia na Śro­do­wi­sko (GWP). Nie­ogra­ni­czo­ne moż­li­wo­ści dzia­ła­nia umoż­li­wia­ją Nam odzysk i uty­li­za­cję czyn­ni­ków chłod­ni­czych z gru­py HCFC, HFC, CFC i HFO. To final­nie rzu­tu­je na bilans CO2, zuży­cie ener­ge­tycz­ne (kWh) a nawet ren­tow­ność Two­je­go przedsiębiorstwa.

Ukła­dy fre­ono­we o  zero­wym współ­czyn­ni­ku odzia­ły­wa­nia na śro­do­wi­sko. Pro­gre­syw­ne ukła­dy chło­dze­nia  o wyso­kim indek­sie bez­pie­czeń­stwa zaopa­trzo­ne w eko­lo­gicz­ne czyn­ni­ki chłod­ni­cze, któ­rych ilość wyko­rzy­stu­jąc tech­no­lo­gię mikro­ka­na­ło­wą (wymia­na cie­pła poprzez wyko­rzy­sta­nie wymien­ni­ków w odmia­nie alu­mi­nio­wej) jest zmiej­szo­na o aż 45%. To umoż­li­wia obsłu­dze bez­pie­czeń­stwo 24/7, zaska­ku­ją­co wyso­ko trwa­łość, a co naj­waż­niej­sze niż­sze kosz­ty ope­ra­cyj­ne zwią­za­ne z eks­plo­ata­cją ukła­du. Wspól­nie two­rzy­my Two­ją lep­szą przy­szłość. Skon­tak­tuj się z Nami już dziś!

Czynniki chłodnicze. Rodzaje czynników chłodzących do klimatyzacji | SKiC Robert Aptacy — Chłodnictwo przemysłowe

Powiązane wpisy:

Uty­li­za­cja czyn­ni­ka chłodniczego Nie­za­wod­ny Ser­wis Klimatyzacji Insta­la­cje kli­ma­ty­za­cji i ich wpływ na środowisko Chło­dze­nie Adiabatyczne Jak dzia­ła Chil­ler? Chil­ler — schła­dzacz cieczy